کد مطلب:193898 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:271
دشواری سکوت
كنترل شهوت سخن گفتن، از كنترل شهوت جنسی سخت تر است. سكوت اختیار كردن در چنین حالتی به مراتب سخت تر از آن است كه جوان مجردی با زن زیبایی در یك اتاق خلوت با هم باشند و شهوت خود را مهار كند. این سخن چیزی است كه با تجربه ثابت می شود. مرحوم شیخ عباس قمی منبری نبوده است، اما گاهی بزرگان و مراجع او را دعوت می كرده اند تا در منزل آنها منبر برود. از مراجعی كه بارها شیخ را برای منبر دعوت می كرده اند می توان مرحوم حاج حسین قمی [1] را نام برد كه قبل از جریان كشف حجاب و در مشهد (1313 ش) از شیخ دعوت می كرد تا در منزل او منبر برود. مقام معنوی شیخ عباس بسیار بالا بوده و سخنان او در شنوندگان تأثیر عجیبی داشته است. مرحوم سید شهاب الدین مرعشی نجفی [2] برای بنده نقل می كردند كه پای منبر شیخ عباس نشسته بودم. دیدم ایشان صحبت می كردند و اهل علم گریه می كردند.
حضرت علی علیه السلام می فرمایند:؛ احسبوا كلامكم من أعمالكم [3] ؛ سخنان خود را جزء اعمالتان به حساب آورید» یعنی همان طور كه روزه، حج، زنا و ظلم در نامه اعمال ما نوشته می شود، و از اعمال انسان به شمار می آید، بدو خوب زبان نیز جزء اعمال است. در مقابل ناسزا در نامه ی عمل ما گناه، و در مقابل موعظه ی دیگران ثواب نوشته می شود.
[ صفحه 62]
مرحوم والد [آیت الله میرزا مهدی شیرازی قدس سره] می فرمودند: وقتی می خواهید تصمیم به انجام كاری بگیرید، ببینید وقتی كه شما را در قبر می گذارند و شما می مانید و تنهایی قبر، آیا به پاس آن كار به شما آفرین می گویند یا نه. اگر دیدید در تنهایی قبر برای انجام دادن آن كار تحسین می شوید، آن را انجام دهید و در غیر این صورت آن را انجام ندهید. واقعا این جمله در پیچ و خم های زندگی، برای من بسیار ارزشمند و كارگشا بود و بركت های زیادی برایم به دنبال داشت.
ناگفته نماند دعوت به سكوت در این جا نباید باعث سكوت نا به جا شود و بر ممدوح بدون همیشگی سكوت حمل شود. مؤمن باید خانواده اش را نصیحت كند. قرآن كریم می فرماید: «یاأیها الذین ءامنوا قوا أنفسكم و أهلیكم نارا و قودها الناس و الحجارة [4] ؛ ای كسانی كه ایمان آورده اید، خودتان و كسانتان را از آتشی كه سوخت آن، مردم و سنگ ها است حفظ كنید». زن و بچه آدم مرجع تقلید و عارف نیستند. باید با آنها به سادگی گفت و گو كنیم و احكام و آداب و اخلاق اسلامی را برای آنان در قالب قصه و تمثیل بیان نماییم. در روایت آمده است كه خدای متعال در برابر گفت و گوی مرد با خانواده اش، برایش ثواب تسبیح می نویسد.
در روایت آمده است: «الندامة علی طول الصمت مرة واحدة خیر من الندامة علی كثرة الكلام مرات [5] ؛ اگر آدمی یك بار بر سخن نگفته ای پشیمان شود بهتر از آن است كه بارها از پر سخنی پشیمان شود».
پیرمردی می گفت: پنجاه سال پیش با عیالم مشاجره كردم. او چیزی گفت و من جواب خیلی زشتی دادم. اكنون پس از پنجاه سال، هر وقت برایش ناراحتی پیش می آید، صدایش را بلند می كند كه تو همان مردی هستی كه پنجاه سال پیش فلان حرف را زدی. آن پیرمرد می گفت: كاش آن سال چنین سخنی بر زبان نمی آوردم.
ممكن است انسان ها به دنبال سكوت دچار پشیمانی شوند، اما پشیمانی به دلیل
[ صفحه 63]
سكوت بسیار كم تر اتفاق می افتد تا پشیمانی به دلیل بر زبان آوردن یك سخن.
حضرت علی علیه السلام می فرمایند:؛ احسبوا كلامكم من أعمالكم [3] ؛ سخنان خود را جزء اعمالتان به حساب آورید» یعنی همان طور كه روزه، حج، زنا و ظلم در نامه اعمال ما نوشته می شود، و از اعمال انسان به شمار می آید، بدو خوب زبان نیز جزء اعمال است. در مقابل ناسزا در نامه ی عمل ما گناه، و در مقابل موعظه ی دیگران ثواب نوشته می شود.
[ صفحه 62]
مرحوم والد [آیت الله میرزا مهدی شیرازی قدس سره] می فرمودند: وقتی می خواهید تصمیم به انجام كاری بگیرید، ببینید وقتی كه شما را در قبر می گذارند و شما می مانید و تنهایی قبر، آیا به پاس آن كار به شما آفرین می گویند یا نه. اگر دیدید در تنهایی قبر برای انجام دادن آن كار تحسین می شوید، آن را انجام دهید و در غیر این صورت آن را انجام ندهید. واقعا این جمله در پیچ و خم های زندگی، برای من بسیار ارزشمند و كارگشا بود و بركت های زیادی برایم به دنبال داشت.
ناگفته نماند دعوت به سكوت در این جا نباید باعث سكوت نا به جا شود و بر ممدوح بدون همیشگی سكوت حمل شود. مؤمن باید خانواده اش را نصیحت كند. قرآن كریم می فرماید: «یاأیها الذین ءامنوا قوا أنفسكم و أهلیكم نارا و قودها الناس و الحجارة [4] ؛ ای كسانی كه ایمان آورده اید، خودتان و كسانتان را از آتشی كه سوخت آن، مردم و سنگ ها است حفظ كنید». زن و بچه آدم مرجع تقلید و عارف نیستند. باید با آنها به سادگی گفت و گو كنیم و احكام و آداب و اخلاق اسلامی را برای آنان در قالب قصه و تمثیل بیان نماییم. در روایت آمده است كه خدای متعال در برابر گفت و گوی مرد با خانواده اش، برایش ثواب تسبیح می نویسد.
در روایت آمده است: «الندامة علی طول الصمت مرة واحدة خیر من الندامة علی كثرة الكلام مرات [5] ؛ اگر آدمی یك بار بر سخن نگفته ای پشیمان شود بهتر از آن است كه بارها از پر سخنی پشیمان شود».
پیرمردی می گفت: پنجاه سال پیش با عیالم مشاجره كردم. او چیزی گفت و من جواب خیلی زشتی دادم. اكنون پس از پنجاه سال، هر وقت برایش ناراحتی پیش می آید، صدایش را بلند می كند كه تو همان مردی هستی كه پنجاه سال پیش فلان حرف را زدی. آن پیرمرد می گفت: كاش آن سال چنین سخنی بر زبان نمی آوردم.
ممكن است انسان ها به دنبال سكوت دچار پشیمانی شوند، اما پشیمانی به دلیل
[ صفحه 63]
سكوت بسیار كم تر اتفاق می افتد تا پشیمانی به دلیل بر زبان آوردن یك سخن.
[1] سيد حسين طباطبائي قمي فرزند محمود (1366 - 1282 ق) فقيه و مرجع تقليد، در قم به دنيا آمد. پس از فراگيري مقدمات و دوره ي سطح در زادگاه خود، به سامرا عزيمت نمود و از محضر ميرزاي بزرگ شيرازي به مدت سه سال بهره مند گرديد. سال 1306 ق به تهران رفت و نزد استاداني همچون ميرزا ابوالحسن جلوه و حسن آشتياني تلمذ نمود. سال 1311 ق راهي نجف گرديد و در درس زندگاني همچون ميرزا حبيب الله رشتي، آخوند خراساني، سيد ميرزا محمدتقي شيرازي حاضر شد و ميرزاي شيرازي نيز او را پس از خود به عنوان مرجع تقليد معرفي نمود. سال 1331 ق به مشهد رفت و در آن جا علاوه بر عهده دار شدن مرجعيت، حوزه درس و بحث تشكيل داد. در سال 1314 ش به تهران آمد و از آن جا به عراق تبعيد شد كه اين تبعيد ده سال به طول انجاميد. سال 1321 ش به قصد زيارت مشهد عازم ايران گرديد و در اين زمان بود كه موفق شد آزادي حجاب در ايران را رسميت بخشد، پس از اين ماجرا به كربلا بازگشت (اثر آفرينان: زندگي نامه نام آوران فرهنگي ايران از آغاز تا سال 1300 ش، ج 4، ص 358 ).
[2] سيد شهاب الدين مرعشي نجفي (1369 - 1279 ش) اصولي، فقيه، محدث، رجالي، اديب و مورخ معاصر كه از مراجع تقليد بودند.
[3] بحارالأنوار، ج 10، ص 98، باب 7،.
[4] تحريم، آيه 6.
[5] وسائل الشيعه، ج 12، ص 186.